Çağımızda pek çok farklı disiplinin bakış açısıyla farklı kültür kavramsallaştırmaları ile
karşılaşıyoruz. Bir yanda tarih, sosyoloji, psikoloji ve antropoloji gibi disiplinler kültür
kavramını insanın değer üretimi ve bu değerlerin sonraki kuşaklara aktarımı çerçevesinde
değerlendirmektedir. Diğer yanda ise politik açıdan kültür kavramı bu değerlerin toplumsal
siyasal bağlamda yeri ve kimlik ile ilişkisi temelinde ele alınmaktadır. Öte yandan yirminci
yüzyıl felsefesinde insanın hem biyolojik hem sosyal tüm yaşam pratiklerini içeren ve yaşam
dünyası kavramı ile ifade edilen ontolojik kültür tanımı öne çıkmaktadır. Felsefi bağlamda
kültür, insan yaşamının statik bir ürünü olmaktan çok, insan yaşamının tüm öğelerini
kapsayan, değişen ve dönüşen bir yaşam alanıdır. Özellikle fenomenolojik yaklaşım kültür
kavramını insanın dünya ile etkileşimsel ilişkisi ve yaşam dünyası kavramı zemininde ontolojik
bir kavram olarak sunmaktadır. Bu bakış açısı, kültürü hem doğal-tarihsel süreçlerle, hem
insanın oluşturduğu toplumsal yapı ve kurumlarla hem de insanın yaşam pratiklerinden çıkan
semboller ve anlamlarla özdeşleştirir. Buna göre kültür hem çok kapsamlı, hem çok anlamlı
hem de dinamik bir kavramdır. Bu bağlamda kültür insanın pratik yaşamının tüm öğelerini ve
bu öğelerin anlam dünyasındaki temsillerini de içerir. Kültür sanatsal, dinsel, sosyal ve ahlaki
şemalar oluşturur ve anlam bu şemalarda ortaya çıkar. Buna göre, insan yaşamının
etkileşimsel-deneyimsel niteliği hem kültür dünyasını hem de anlam dünyasının zeminidir.
Kültürün bu şekilde etkileşimsel bir yaşam alanı olarak ele alınması, hem felsefi açıdan hem
de diğer disiplinler açısından yeni ve farklı bir kavramsal çerçeve sunmaktadır. Bu bağlamda,
bu çalışmanın öncelikli amacı insanın dünya ile ilişkisini bu kavramsal çerçeveyi temel alarak
açıklamaktadır. Bu çalışmanın ikinci amacı ise, özellikle Eugene Gendlin’in fenomenolojik
yaklaşımı temel alınarak, kültür ve anlam nosyonlarını ve bu iki nosyonun ilişkisini felsefi
zeminde değerlendirmek ve analiz etmektir.
This is an open access article distributed under the Creative Commons Attribution License which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited.
The statements, opinions and data contained in the journal are solely those of the individual authors and contributors and not of the publisher and the editor(s). We stay neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and institutional affiliations.